BANA UYGUN İŞ HANGİSİ?
DEHB’li Yetişkinler için Kendilerine Uygun İşi Seçme Rehberi
İŞ BULMAK
İş yerleri sadece o sıralar moda olduğu için ya da anne-babası öyle istediği için seçtiği bölümden mezun olup, ilgi alanlarına ve yeteneklerine uygun olmayan, tutkuyla değil söylene söylene çalışan insanlarla dolu. Hele de DEHB’li bir bireyseniz, o fazla ölçüp biçmeden girdiğiniz iş yeri, sizin için daha da zorlayıcı olacak, motive hissetmediğiniz için işlerinizi aksatacak, işleri aksattıkça uyarı alacak, uyarı aldıkça iyice demotive olacak ve mutsuz bir şekilde debelenip duracaksınız.
Halbuki işinize koşa koşa gitmeyi, çalışırken keyif almayı ve herkesin yüzünü güldürecek sonuçlar elde etmeyi istemez misiniz? “İyi de kim her şeyi unutan, bir pürüz çıkınca olduğu yerde çakılan, yapması gerekenleri geciktiren biriyle çalışmak ister ki?” dediğinizi duyar gibiyim. Kendi üstün yönlerinizi unutmuş gibisiniz. Hafızanızı tazelemeye ne dersiniz. Aynı yazıda, DEHB’li olmasına rağmen yaptıkları işlerde harikalar yaratan, tanınmış kişileri de görmüşsünüzdür sanırım. Onların şansı kendilerine en “uygun” işi seçmiş olmaları. Neden sizler de onlardan biri olmayasınız? Tek yapmanız gereken, size özel o işi bulmak. Nasıl mı?
Size uygun işi bulmak için ilk olarak şu sorumu cevaplandırın: “Başarısız olmayacağınızdan emin olsanız hangi işi tercih ederdiniz?” Öyle sıradan dursa da sıradan bir soru değil aslında…
Hani şu ünlülere sorulan “Şarkıcı olmasaydınız ne olurdunuz?” sorusu gibi içi boş değil… Size yön gösterecek, ilk anda gerçekçi görünmediği için belki de alternatifler arasına bile almayacağınız hayalinizdeki iş seçeneklerini listenize ekletebilecek bir soru… Şimdi de nelere değer verdiğinizi düşünün. Neler sizi motive eder? Başkaları için çalışmak mı? Tanınmak mı? Çok para kazanmak mı? Yeni kişiler tanımak mı?
Bu kritik soruların cevaplarını içinize sindirdiyseniz haydi şimdi bu soruları detaylandıralım.
Hadi cevaplayalım
- Nelerde en başarılısınız?
Bazıları neleri beceremiyorsanız, onu yapın ki, bu eksik yönünüz gelişsin, diyor. Ben de diyorum ki, keyifle yapmadığınız, beceremediğiniz bir şeyi geliştirmek için zaman kaybetmeyin. Neyi iyi yapıyorsanız, onu daha da iyi yapmaya çabalayın. - En çok ne yapmayı seviyorsunuz?
Konuşmak mı? Gezmek mi? Sayılarla uğraşmak mı? Bunları içeren bir iş düşünebilirsiniz. Ya da işe dönüşebilecek bir hobiniz var mı? Bir müzik aleti çalmak, yemek yapmak ya da yazmak gibi? Niye hep 9-6 işlerden para kazanabileceğinizi düşünüyorsunuz ki? - “Ah keşke şunda iyi olsam” dediğiniz şey nedir?
İşte o her neyse, o konuda destek alabileceğinizi biliyorsunuz değil mi? Yani “fotoğrafçı olmak” istiyorum ama randevularımı nasıl aklımda tutacağım, onları nasıl planlayacağım diyorsanız, bu konuda tek başına olmadığınızı, profesyonel destek alabileceğinizi ya da belki bir asistanınız olabileceğini unutmayın. - Başkaları sizin nelerde iyi olduğunuzu düşünüyor?
Kişisel ya da iş arkadaşlarınız sizin hangi yönlerinizin kuvvetli olduğunu düşünüyor? Sıkça duyduğunuz, örneğin “sen mutlaka komedyen olmalısın”, “ne orijinal fikirler buluyorsun” gibi cümleler var mı? Onları bir alt alta sıralayın, sizin için paha biçilmez ipucu olacaktır. - Okul hayatınızda ya da önceki iş hayatınızda gurur duyduğunuz bir şey var mı?
Şöyle bir geriye dönüp bakın. Hala hatırladıkça koltuklarınızın kabardığı, gurur duyduğunuz ne var? Bu içinizi titreten başarınız, gönlünüzdeki işi bulmanıza ışık tutabilir. - Neleri yapmaktan nefret edersiniz?
O işte iyi olsanız bile yaparken keyif almadığınız hatta nefret ettiğiniz bir şeyler var mı? Ne bileyim, sayılarla, hesap kitapla aranız iyidir de, para konuşmayı ve faturalandırmayı söylene söylene yapıyorsunuzdur. Eğer, kendinize uygun bulduğunuz işin, sevmediğiniz böyle yönleri de olacaksa, işin bu kısmını bir asistana bırakırsanız siz keyifle zevk aldığınız kısmı yaparsınız. - “Keşke” dediğiniz bir şeyler var mı?
Mesela “Çok güzel resim yapardım, keşke üzerine eğilseydim” gibi pişmanlıklarınız var mı? O keşkeler üzerine bir şeyler inşa edebilir misiniz? Bir düşünün bakalım. - Bugün çocuğunuza öğüt vermeniz gerekse, ona kariyeriyle ilgili ne tavsiye ederdiniz?
İşte bu da “keşke”leri ortaya çıkaracak önemli bir soru. Başkasına verdiğiniz aklı, kendinizin uygulaması için asla geç değil. - Anneniz ya da babanızdan “iş”le ilgili öğrendiğiniz en önemli ders nedir?
Bazı arkadaşlarımı görüyorum, “düzenli bir gelir” olsun diye aslında şevkle yaptıkları işlere yönelmiyorlar. Bu gibi aslında size ait olmayan, anneniz ya da babanıza ait inanç kalıpları var mı? Varsa, acaba bu inançlar sizin için geçerli mi? - En sevdiğiniz müdürünüzden, patronunuzdan öğrendiğiniz bir ders var mı?
Başkaları bizi daha objektif değerlendirebilirler. Kulağınıza küpe olan, yolunuza ışık tutan böyle bir görüş aklınıza geliyor mu? - Ne tür kişilerle daha iyi çalışabiliyorsunuz? Ya da hiç çalışamıyorsunuz?
Aşırı düzenli, analitik düşünen kişileri seviyor musunuz? Yoksa nefret mi ediyorsunuz? Yaratıcı kişiler sizi deli mi ediyor? Ya da en iyi onlarla mı çalışabiliyorsunuz? Bunlar sadece örnek… Haydi durmayın; rahat çalıştığınız ve hiçbir şekilde çalışamayacağınız insan tiplerini belirleyin. - Nasıl bir iş ortamı, şirket kültürü kendinizi göstermenize daha uygun?
Hiyerarşi insanı mısınız? Yoksa herkesin eşit söz hakkı olmasını tercih edenlerden mi? İnsan kaynakları sizi değerlendiriyor olabilir ama siz de şirketi değerlendirmelisiniz. Hatta belki şirket hayatı hiç size göre değil, kendi kendinizin patronu olacaksınız. Büyük karar öncesi tüm bunları göz önünde tutmanızda fayda var.
- Gelecekten beklentileriniz neler?
Yani iş hayatınızla ilgili… Korku önünüzdeki tek engel. Bu beklentilerinize ulaşmak için kendi önünüze koyduğunuz engeller, yani korkularınız neler?
Soruları arttırmak ya da sadece bir kısmına cevap vermek sizin tercihiniz… Sizin gibi özel birinin kendini mutlu eden işte çalışmaması için ise hiçbir sebep yok. Sadece biraz zaman ayırın ve sizi mutlu edecek kariyer yolunu çizmeye çalışın. Siz cevapların izini sürerken, ben de DEHB’li kişilerin harika özelliklerinin hangi işlerde mutlu olmalarına yardımcı olduğuyla ilgili bir şeyler yazıyor olacağım… Haftaya görüşmek üzere…
Kaynaklar: