DEHB'LİLER İÇİN İŞ HAYATINDA OFFFFF YERİNE OHH DEMENİN İPUÇLARI
Masanızda kağıtlardan bir kule oluşmuş! Okunmamış yüzün üstünde mesaj, posta kutunuzda bekliyor. “Yapılacaklar” listenizde yazanlar eksilmediği gibi, durmadan yeni satırlar ekleniyor. Telefonlar durmuyor. İşin kötüsü sizin içinizden parmağınızı kıpırdatmak gelmiyor. Peki bu motivasyon kaybının sebebi ne? Yorgun musunuz, isteksiz mi? En önemlisi de, o iş listesini eritecek gücü nasıl bulabilirsiniz? İşte kendinizi nasıl motive edebilirsiniz?
Öncelikle, yalnız değilsiniz ve bu motivasyon kaybının sebebi DEHB! DEHB’li bir beynin sinapslarında kimyasal dopamin seviyesi herkesinkinden farklı olduğundan, kişi yaptığı iş sonrasında tatmin duygusu yaşamakta zorlanabilir . Doğal olarak da, Dikkat eksikliği ve Hiperkativetesi olan biri iseniz, sonucu sizi mutlu etmeyecek bir işe başlamakta isteksiz davranırsınız ya da başlamışsanız bile o işi yaparken kolayca sıkılabilirsiniz.
Bir DEHB’linin iş motivasyonunu kaybetmesinde neler mi etkili?
Dikkat eksikliği: Sıkılarak iş yapmak konsantrasyonunuzu kaybetmenize neden olur. Bu durumda detayları kaçırabilir, dikkate bağlı hataları yapma ya da hayallere dalıp gitme olasılığınız artar.
Dürtüsellik: Keyifsizce yaptığınız işlerde, yan masadan duyduğunuz müzik sesi, mesajların bip sesi ya da birdenbire aklınıza gelen bir fikir o an yaptığınız işten daha çekici gelebilir size .
Hiperaktivite: İşe olan ilginizi kaybettiğiniz anda masadan kalkmak için bahaneler bulmaya çalışırsınız; örneğin gerekmese de tuvalete gider, çay-kahve almaya mutfağa turlar düzenlersiniz.
DEHB’li iseniz, yapacağınız işleri erteleme eğilimindeyseniz sürekli olarak ilgilinizi aktif tutacak fiziksel veya zihinsel aktivitelere, uyaranlara ihtiyaç duyabilirsiniz. Yani ne tembelsiniz, ne yorgun, sadece ara ara hatırlatıcılara başvurmanız ve ilginizi tazelemeniz gerekebilir!
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite ile yaşarken iş motivasyonunu nasıl sağlarsınız diye sorarsanız bu konuda sizi en çok destekleyecek olan yaklaşım koçluk olacaktır. Zira kendi kendinize DEHB koçluğu yapmak sizi daha da güçlendirip, cesaretlendirecektir.
Doğru işi mi yapıyorum? Bu soruyu sormak gerçek bir cesaret ister. İşe en başından başlayalım; eğer işinizde sıkılıyorsanız belki de doğru işi yapmıyorsunuzdur.
Yani size uygun olan, sizi mutlu edecek işi. Herkesin ilgi alanları farklı. Sizinki ne? Sayıları mı seviyorsunuz, insan ilişkilerini mi? Yaratıcılığınızı kullanmayı mı, bilimle uğraşmayı mı? El becerileriyle aranız nasıl? Bir DEHB’li olarak hangi yönleriniz kuvvetli? Hız, mizah, farklı bakış açısı? Öncelikle kendinizi iyi tanırsanız, sahip olduğunuz beceri ve kaynakları iyi değerlendirseniz ve sizi neyin mutlu edeceğine karar verirseniz işinizi buna uygun seçebilirsiniz. Örneğin bir iş yerinde eğitim departmanında çalışıyorsunuz; farklı farklı gruplara sunumlar yapıyor, onlarla paylaşımda bulunuyorsunuz. İşinizde o kadar mutlusunuz ve o kadar iyi yapıyorsunuz ki, müdürünüz sizi terfi ettirip, bölüm müdürü yapıyor. Artık size bağlı bir ekip, daha çekici bir unvanınız, daha yüksek maaşınız var. Ama artık ne insanlarla birliktesiniz, ne de bir şeyler öğretmenin heyecanını yaşayabiliyorsunuz. Yani bu yeni pozisyon, sizin için doğru bir pozisyon olmayabilir! Böyle bir durumda ne yapacaksınız? , gelen terfiiyi reddetmek elbette istediğiniz şey değil , terfiyi kabul edip görev tanımınızda sizi motive edecek ve sizi besleyecek olan tanımların eklenmesini isteyebilirsiniz. Bunun ilk koşulunu hep hatırlayın… kendinizi doğru tanımak ve tanımlamak…..
İşinizi değiştiremiyorsanız, dönüştürün! DEHB ve iş motivasyonu için olmazsa olmazlardan biri. Şimdilik zorunluluklar sebebiyle işinizi değiştiremiyorsunuz. Varsayalım, yönetime bir rapor hazırlamak zorundasınız. Raporu farklı bir formatta, farklı bir sunuşla renkli olarak hazırlayabilirsiniz. Aslında var olan işe biraz kenar süsleri, onu ilginç kılacak detaylar eklemek sizin rutinden çıkmanıza, işinize heyecan katmanıza neden olur. Bir başka örnek verecek olursam, varsayalım bir çalışma arkadaşınıza geri bildirim vermeniz gerekiyor neden bir şiir ya da gazete ilanı formatında olmasın? Bunu yapan yöneticiler yok değil. Böylece geri bildirime de bir farklılık, bir tarz getirmiş olursunuz. İşinizi dönüştürmenin bir başka yolu da odaklı çalışma sürenizi kısa tutmak, her 25 dakikada bir mola vermek ve her seferinde yeni bir konuya başlamak olabilir. Böylece işleri bitirmiş de olursunuz. Eğer bu yöntemi uygulayacaksanız mola öncesinde masanızda, işe geri döndüğünüzde ne yapacağınıza dair kendinize bir not bırakın.
Her seferinde tek bir iş: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite iş yaşamında multitasking nedeniyle de sizi zorlayabilir. Gündelik işlerinizde size kolay gibi gelen bir şey, iş hayatında aynı derecede kolay gelemeyebilir. Bir işten diğerine geçişte zorlanabilirsiniz. Bilişsel olarak sizi zorlayacağını düşündüğünüz herhangi iki aktiviteyi birbirinden ayrıştırın. Örneğin bir sunum hazırlarken okuduğunuz kitaptan notları ayrı bir yere alıp, onları daha sonra sunumunuza ekleyin. Eş zamanlı olarak bunu yapmak sunum formatına mı, sunumda söyleyeceklerinize mi, yoksa kitaptan yapacağınız alıntılara mı odaklanacağınız konusunda bilişsel olarak sizi zorlayabilir ve işleri bitirmeniz gecikebilir . Küçük ayrıntılar sizi hedefe daha kolay götürecektir. Her seferinde tek iş sizi daha odaklı yapar.
Kendinizi pohpohlayın: Geçenlerde bir arkadaşımdan aldığım bir video gün boyu beni uyanık tuttu. Ekranda kocaman bir surat, tam 1,5 dakika boyunca bana ne kadar harika, ne kadar mükemmel ne kadar biricik, ne kadar özel olduğumu söylüyor! Yorgun bir günün ardından bana nasıl enerji verdi anlatamam. Günlük koşturmalar içinde ne kadar değerli olduğumuzu hatırlamaya ihtiyaç duyarız. Dolayısıyla kendinizi pohpohlamayı ihmal etmeyin. “Yaparsın sen”, “Başaracağını biliyorum”, “10 dakika daha sabredersen bitecek” gibi post-it mesajlarıyla, alkış efektleriyle kendinizi motive edin! Çalışma masanızda yüzünüzü hep güldürecek bir şey koyun en iyi motivasyon ilacı tebessüm dür .
Bir elin nesi var, iki elin sesi var: Pek çok zaman her şeyi tek başımıza yapmak zorundaymış gibi hissederiz. Oysa bir işi tamamlarken motivasyonu kaybettiğimizde yanımızda bizi destekleyecek bir arkadaşın – tıpkı yarışı bitirmeye çalışan atlete koçunun verdiği taktik gibi – söyleyecekleri bizi daha da motive eder ve odakta tutar. Böyle zamanlar için kendinize iyi bir koçluk becerisi olan arkadaş edinin ve siz de hem kendinizi hem arkadaşınızı böylesi durumlarda desteklemek için koçluk becerisi öğrenin
Her zaman eğlenerek iş yapmak mümkün olmayabilir… Ancak her zaman işi bitirmenizi sağlayacak motivasyonu yaratmak için yollar ve sizi destekleyecek arkadaşlar bulabilirsiniz. Sonucu merak ediyorsanız yukarıdaki yollardan birini seçip yapın ve sonuçları görün.
Kaynaklar: